រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ប៉ុន្មានថ្ងៃកន្លងមកនេះ អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ បានបង្ហាញសាច់ដុំ ក្នុងការកសាងសំណុំរឿង បញ្ជូនមន្ត្រីពុករលួយក្នុងតំណែង ទៅកាន់តុលាការ ដើម្បីចាត់ការបន្តតាមនីតិវិធី ប៉ុន្តែករណីដែលលោក វុធ ផល្លី ប្រធាននាយកដ្ឋានស្ថិតិ និងលិខិតឆ្លងដែន ដែលបានបិទភ្នែក ឲ្យមន្ត្រីថ្នាក់ក្រោមយកលុយ ថ្លៃធ្វើលិខិតឆ្លងដែន លើសពីតម្លៃដែលបានកំណត់ មិនគួរមើលរំលងនោះទេ ព្រោះបញ្ហានេះបានកើតឡើងរាប់ទសវត្សរ៍មកហើយ ក្រោមអំណាចរបស់លោក វុធ ផល្លី មិនដែលមានការកែទម្រង់ ទាល់តែសោះ។
ប្រភពពីមន្ត្រីប៉ូលីសនៃនាយកដ្ឋានស្ថិតិនិងលិខិតឆ្លងមួយរូបដែលសុំមិនឲ្យបញេ្ចញឈ្មោះបានឲ្យដឹងថា លោក វុធ ផល្លី កំពុងតែផ្គើនទៅនឹង ការកែ ទម្រង់ របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដូចជាករណីក្រុមហ៊ុន នាំពលករចេញទៅបរទេស ត្រូវបង់លុយតម្លៃ ៦០ដុល្លារ សម្រាប់ការធ្វើ លិខិតឆ្លងដែនមួយក្បាល ជូនពលករម្នាក់ បើទោះបីជាសម្តេច ហ៊ុន សែន បានលើកឡើង ជាសាធារណៈថា តម្លៃធ្វើលិខិតឆ្លងដែនត្រឹមតែ ២០ដុល្លារក៏ដោយ។ ការបង់លុយ ៦០ដុល្លារនេះជាតម្លៃគោល ហើយត្រូវចំណាយបន្ថែមលើ តម្លៃសៀវភៅលិខិតឆ្លង ដែន ២៥ដុល្លារ បង់សេវាសម្រាប់អ្នកថតរូប អ្នកបំពេញឯកសារ អ្នកចុះហត្ថលេខា និងអ្នកបោះត្រាបន្ថែមទៀតនោះ នាំឲ្យលិខិតឆ្លងដែនមួយក្បាល មានតម្លៃរហូតដល់ ១៣០ដុល្លារ។
ដោយសារតែការចំណាយច្រើនបែបនេះ ទើបក្រុមហ៊ុននាំពលករទៅក្រៅប្រទេស ត្រូវទាមទារឲ្យពលករបង់លុយ ១៥០ដុល្លារ ដើម្បី ទទួល បាន លិខិត ឆ្លងដែន ស្របច្បាប់មួយក្បាល។ មានការបញ្ជាក់ថា តម្លៃលិខិតឆ្លងដែន សម្រាប់ពលករចំណាកស្រុក មានតម្លៃប្រហាក់ប្រហែល នឹង តម្លៃ ដែល ធ្វើ ឲ្យ ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ។ គឺគ្រាន់តែថា ពលករអាចទទួលបាន លិខិតឆ្លងដែនលឿនជាង តែប៉ុណ្ណោះ ហើយជាធម្មតា តម្លៃនៃការធ្វើលិខិតឆ្លងដែន ខុស គ្នា ទៅតាមចំនួនថ្ងៃ ដែលត្រូវធ្វើ។ ដូចជារយៈ ពេល ១ថ្ងៃ គឺធ្វើភ្លាមបានភ្លាមតម្លៃ ១០០០ដុល្លារ រយៈពេល ២ថ្ងៃ ៨០០ដុល្លារ រយៈពេល ៣ថ្ងៃ ៥០០ដុល្លារ ហើយរយៈពេលមួយអាទិត្យគឺអាចពី ៣០០ដុល្លារ ហើយរយៈពេល ២ អាទិត្យមានតម្លៃ ១៥០ ទៅ ២០០ដុល្លារ។
មានការកត់សម្គាល់ថា ក្រុមមន្ត្រីបម្រើការងារ ក្នុងការិយាល័យលិខិតឆ្លងដែន មានការផ្លាស់ប្តូរជីវភាពយ៉ាងឆាប់រហ័ស មានឡានទំនើបៗ លុយ ចាយ មិនខ្វះក៏ព្រោះតែពួកគេលួច ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយជាចំហរ ហើយនៅពេលដែលសម្តេច នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានបើកកកាយពីបញ្ហាមួយចំនួន ពាក់ព័ន្ធការធ្វើលិខិតឆ្លងដែន សម្រាប់និស្សិត ជាពិសេសពលករ ដែលចេញទៅលក់កម្លាំងពលកម្ម នៅក្រៅប្រទេសក្នុងតម្លៃ ២០ ដុល្លារ ធ្វើឲ្យ គ្រប់ៗ គ្នា មាន ការភ្ញាក់ផ្អើល ហើយវាជាតម្រុយដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់ អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ បើកការស៊ើបអង្កេត ឱ្យបានស៊ីជម្រៅពីភាពអសកម្ម ដែលកើតមានក្នុងអង្គភាព លិខិតឆ្លងដែនដើម្បីនាំមន្ត្រីខិលខូច ទៅផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់។
ប្រជាពលរដ្ឋបានដឹងឮ គ្រប់ៗគ្នាថា តម្លៃធ្វើលិខិតឆ្លងដែន ធម្មតារយៈពេលជាង ៣០ ថ្ងៃ គឺត្រូវចំណាយប្រាក់មិនតិចជាង ១២០ ដុល្លារអាមេរិកនោះទេ ហើយក្នុងករណីប្រញាប់ រយៈពេលមួយសប្តាហ៍ ឬកន្លះខែត្រូវបង់ប្រាក់ច្រើនជាងនេះ ទ្វេរដងឯណោះ គឺចាប់ពី ២៥០ដុល្លារឡើងទៅ។ ជាធម្មតា បើគ្មាន ប្រាក់បង់ឱ្យក្រុមមន្ត្រី តាមការតម្រូវទេនោះ មិនអាចទទួលបានលិខិតឆ្លងដែន ទៅបន្តការសិក្សា ឬទៅរកការងារធ្វើ នៅប្រទេសជិតខាង ដោយ ស្រប ច្បាប់ បានទេ ហើយការបង់ប្រាក់ ១២០ ដុល្លារអាមេរិកសម្រាប់ធ្វើលិខិតឆ្លងដែននោះ មានភាពលំបាកខ្លាំងណាស់ ដោយគ្រួសារពលករខ្លះ បាន ខ្ចី បុល ប្រាក់ ពីម្ចាស់បំណុល យកទៅធ្វើលិខិតឆ្លងដែន ពេលបានប្រាក់ខែ ទើបបង្វិលសងម្ចាស់បំណុលវិញ។
ក្នុងវេទិការសាធារណៈមួយ សម្តេច ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានបញ្ជាក់ថា តម្លៃធ្វើលិខិតឆ្លងដែន សម្រាប់ពលករត្រឹមតែ ២០ដុល្លារអាមេរិកប៉ុណ្ណោះ ហើយ រដ្ឋាភិបាល ចេញខាតក្នុងការជួយ សម្រួលឱ្យពលករទទួលបាន លិខិតឆ្លងដែន ដើម្បីចេញទៅធ្វើការងារ នៅក្រៅប្រទេស ដោយស្របច្បាប់ ហើយ គេ មិនច្បាស់ទេថា ការយកតម្លៃធ្វើលិខិតឆ្លងដែន ហួសពីការកំណត់បែបនេះ ជាការលួចប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ របស់ក្រុមមន្ត្រីផ្នែកលិខិតឆ្លងដែន ក្រោម ការ គ្រប់គ្រងរបស់លោក វុធ ផល្លី ឬយ៉ាងណានោះទេ។ ប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រមួយចំនួន បានលើកឡើងថា តម្លៃនៃលិខិតឆ្លងដែន គឺជាឧបសគ្គធំបំផុត ដែល ពួកគាត់ជួបផលលំបាក ក្នុងការបំពេញភាពស្របច្បាប់ ពេលចេញទៅបម្រើការងារ នៅក្រៅប្រទេស។
ក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនបានលើកឡើងថា ពួកគេបានបង់ប្រាក់ សម្រាប់ការធ្វើលិខិតឆ្លងដែន ឱ្យពលករម្នាក់តម្លៃ ៦០ដុល្លារ ហើយបើបូករួមជាមួយ ការចំណាយក្រោមតុក្រៅផ្លូវការ មានតម្លៃរហូតដល់ទៅ ១២០ដុល្លារឯណោះ គឺមិនអាចសុំចុះថ្លៃបានទេ ទោះជាមានការធ្វើ លិខិតឆ្លងដែនឱ្យពលករ រាប់ម៉ឺន រាប់សែននាក់ក៏ដោយ មានន័យថាក្រុមមន្ត្រី បានកេងប្រវ័ញ្ចញើសឈាម ពលករខ្មែរយ៉ាងច្បាស់ក្រឡែត។ ការលើកឡើងរបស់សម្តេច ហ៊ុន សែន អំពីតម្លៃធ្វើលិខិតឆ្លងដែនត្រឹម ២០ ដុល្លារអាមេរិកបែបនេះ អាចចាត់ទុកជាភស្តុតាង និងជាតម្រុយដ៏សំខាន់ ដែលលោក ឱម យ៉ិនទៀង ត្រូវចាប់ផ្តើមស៊ើបអង្កេត ពីអំពើពុករលួយជា លក្ខណៈប្រព័ន្ធ និងកើតមានរាប់ទសវត្សរ៍ ក្នុងការិយាល័យលិខិតឆ្លងដែន ដែលគ្រប់គ្រងដោយលោក វុធ ផល្លី ដើម្បីនាំមន្ត្រីខិលខូច ទៅផ្តន្ទាទោស ឲ្យស្របតាម ការកែទម្រង់របស់រាជរដ្ឋាភិបាល៕
