ករណីនេសាទខុសច្បាប់នៅតែជាក្តីបារម្ភសម្រាប់ពលរដ្ឋនៅឃុំ បាធាយ ស្រុកបាធាយ ខេត្តកំពង់ចាម។ ពួកគាត់បានលើកឡើងថា ការនេសាទខុសច្បាប់អាចប្រព្រឹត្តបាន គឺដោយសារតែមានអាជ្ញាធរនៅទីនោះមួយចំនួនជាអ្នកនៅពីក្រោយខ្នង។
ចំណែកអាជ្ញាធរស្រុកវិញបញ្ជាក់ថា មិនមានអាជ្ញាធរណានៅពីក្រោយឡើយ និងបានស្នើអោយពលរដ្ឋបង្ហាញភស្តុតាងនៃការចោទប្រកាន់។
ពលរដ្ឋនៅស្រុកបាធាយ ឱ្យដឹងថា ករណីនេសាទដោយប្រើប្រាស់ស្បៃមុង ដើម្បីយកកូនត្រី នៅតែកើតមានឡើងនៅក្នុងមួយថ្ងៃៗរាប់រយគីឡូ ហើយការនេសាទខុសច្បាប់នោះ អាចធ្វើទៅបាន គឺដោយសារតែមានអាជ្ញាធរ និងសមត្ថកិច្ចមួយចំនួននៅពីក្រោយ និងម្យ៉ាងមានអាជ្ញាធរខ្លះទៀត ក៏ជាអ្នកចិញ្ចឹមត្រីឆ្ដោរទៀតផង។
ពលរដ្ឋម្នាក់រស់នៅភូមិជ្រែក ឃុំបាធាយ សុំមិនឱ្យបញ្ចេញឈ្មោះឱ្យដឹងថា ចំពោះអ្នកមិនមានខ្នងនោះ បើគ្រាន់តែដាក់ស្បៃសម្រាប់យកកូនត្រីមកចិញ្ចឹមទា ឬជាលក្ខណៈគ្រួសារ ក៏ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ដែរ ប៉ុន្តែសម្រាប់អ្នកមានខ្នងវិញ ដាក់ស្បៃមុងរាប់រយម៉ែត្រ យកកូនត្រីមួយថ្ងៃៗរាប់រយគីឡូ ដើម្បីឱ្យអ្នកចិញ្ចឹមត្រីឆ្ដោរ ក៏អាជ្ញាធរមិនបានអើពើដែរ៖ «បងគិតថាអានេះវាអយុត្តិធម៌ខ្លាំង ណាស់អូន! ចំពោះក្នុងសង្គមខ្មែរ! ហើយក្នុងសង្គមខ្មែរនេះហើយ អ្នកណាក្រអត់មានខ្នងមានខ្សែជាប់គុកជាប់ច្រវាក់។ ហើយអាអ្នករាល់ថ្ងៃនេះ វាកាងតែម្តង ហើយវាមានចៅហ្វាយស្រុកអធិការនៅពីក្រោយ»។
ប្រភពដដែលបន្តថា ឈ្មួញចាំទិញកូនត្រីបើករថយន្តលឿនៗ ដែលធ្វើឱ្យខូចខាតផ្លូវរួម និងបង្កការលំបាកដល់អ្នកភូមិធ្វើដំណើរ ជាដើម។ លោកបន្ថែមថា មានអាជ្ញាធរ និងសមត្ថកិច្ចមួយចំនួន បានចិញ្ចឹមត្រីឆ្ដោរដោយលួចលាក់ ទើបធ្វើឱ្យការនេសាទកូនត្រីនៅតែបន្ត។ លោកបារម្ភថា វាសនាត្រីនឹងអាចបាត់បង់ ប្រសិនបើនៅតែមានបញ្ហានេះកើតឡើង។
ឆ្លើយតបនឹងការចោទប្រកាន់នេះ អភិបាលស្រុកបាធាយ លោក ឡោ ចាន់លី បដិសេធថាមិនមានអាជ្ញាធរ ឬសមត្ថកិច្ចណា ជាអ្នកនៅពីក្រោយខ្នងអ្នកនេសាទខុសច្បាប់ទាំងនោះឡើយ។ លោកចង់ឱ្យចង្អុលបង្ហាញឱ្យច្បាស់ថា មន្ត្រីណាដែលនៅពីក្រោយនោះ មិនអាចចេះតែថាដោយគ្មានភស្តុតាងបានទេ។ លើសពីនេះទៀត រឹតតែមិនមានអាជ្ញាធរណាពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការចិញ្ចឹមត្រីឆ្ដោរ។
លោក ឡោ ចាន់លី៖ «បើមានមូលដ្ឋានមានព័ត៌មានច្បាស់លាស់ ខ្ញុំនឹងមានវិធានការចំពោះមន្ត្រី។ បើមន្ត្រីណានៅពីក្រោយខ្នងបទល្មើសនោះបាទ! ព្រោះយើងបានដាក់ផែនការដាក់បទបញ្ជាតាមរយៈកិច្ចប្រជុំប្រចាំខែ ក៏ដូចជាបទបញ្ជាដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់ឯកឧត្តមអភិបាលខេត្តអីហ្នឹង យើងមិនឱ្យមន្ត្រីណានៅប៉ះ ឬនៅពីក្រោយខ្នង ឬក៏ឆ្លៀតឱកាសទៅយកផលប្រយោជន៍បទល្មើសនេសាទហ្នឹងទេ ព្រោះយើងមានតែចុះបង្ក្រាប អត់មានទៅយកឆ្លៀតឱកាស ទៅបកប្រយោជន៍ពីល្មើសហ្នឹងទេ»។
លោកបន្ថែមថា អាជ្ញាធរពិបាកក្នុងការបង្ក្រាបការនេសាទដោយប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ស្បៃ មុងណាស់ ពីព្រោះឧបករណ៍នេះងាយធ្វើឡើងវិញ បើទោះបីជាសមត្ថកិច្ចសហការជាមួយមន្ត្រីជំនាញ ចុះបង្ក្រាបជាច្រើនលើកច្រើនសាក៏ដោយ រហូតដល់ចាប់បញ្ជូនអ្នកប្រព្រឹត្តិទាំងនោះទៅតុលាការ ក៏នៅតែមិនរាងទៀត។ លោកបញ្ជាក់ថា ឧបករណ៍នេះធ្វើឡើងនៅសង្កាត់ព្រែកព្នៅ រាជធានីភ្នំពេញ ហើយជាការប្រសើរ អាជ្ញាធរនៅទីនោះគប្បីយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះកន្លែងបង្កើតឧបករណ៍តែ ម្តង។
ទាក់ទងបញ្ហានេះ អនុប្រធានផ្នែកដីធ្លី និងធនធានធម្មជាតិ នៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) លោក ចាន់ សុវ៉េត មានប្រសាសន៍ថា មិនមែនមានតែស្រុកបាធាយ ទេដែលមានករណីនេសាទយកកូនត្រីនេះ ប៉ុន្តែក៏មាននៅស្រុកផ្សេងៗទៀតដែរ ហើយក៏មានខេត្តដទៃទៀត ដូចជាខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ជាដើម។ លោកបន្តថា ការចិញ្ចឹមត្រីឆ្ដោរនោះ មានមួយចំនួន គឺជាជនជាតិវៀតណាម ដែលរស់នៅលើដីខ្មែរ។ បើទោះបីជារាជរដ្ឋាភិបាល បានចេញច្បាប់មិនអនុញ្ញាតឱ្យចិញ្ចឹមក៏ដោយ ហើយការចិញ្ចឹមត្រីឆ្ដោរ គឺប្រភពដ៏ធំនាំឱ្យមានការនេសាទយកកូនត្រី។
លោក ចាន់ សុវ៉េត៖ «និយាយរួមអត់ស្មើគ្នារបៀបចាត់ចែង អត់ស្មើភាពគ្នា។ យើងមើលឃើញអំពីអ្នកនេសាទទប់ស្កាត់ជនជាតិខ្មែរ ឱ្យជនបរទេសចូលធ្វើការឱ្យបានច្រើន នេសាទឱ្យបានច្រើន។ ទប់អាតូច បើកឱ្យអាធំ អ៊ីចឹងធ្វើឱ្យសកម្មភាពនៃការនេសាទហ្នឹង ពាក្យថាត្រូវច្បាប់នេះ គឺកម្រមានណាស់ ភាគច្រើន គឺមានតែខុសច្បាប់តែម្តង។ ហើយអាជ្ញាធរគួរពិនិត្យលើទំហំបក្ខពួក ឬក៏លុយកាក់ប៉ុណ្ណោះ អ៊ីចឹងវាធ្វើឱ្យស្ថានភាពហ្នឹងមិនអាចទប់ស្កាត់បាន»។
លោកបញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរគប្បីស៊ើបអង្កេតអោយបានជាប់លាប់ រកម្ចាស់ចិញ្ចឹមត្រីទាំងនោះឱ្យទាន់រដូវទឹកឡើងនេះ ហើយការអនុវត្តច្បាប់មិនត្រូវគិតពីរឿងយោគយល់ទេ ពិសេសត្រូវអនុវត្តច្បាប់ឱ្យស្មើភាពគ្នា៕
